นางสาวสุพัตรา สิงห์ไธสง และนางสาวตรีณันท์ แห้วโสม
รพ.สต.เมืองพาน อำเภอบ้านผือ
ที่มาและความสำคัญ เนื่องด้วยกระทรวงสาธารณสุข มีนโยบายสำคัญเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ให้ได้รับบริการส่งเสริมสุขภาพที่มีมาตรฐานอยู่ในสภาวะแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีสุขภาพที่ดี มีทักษะในการดูแลตนเองอย่างถูกต้องเหมาะสม ป้องกันและลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนในระยะตั้งครรภ์และคลอด การฝากครรภ์เป็นหนึ่งในบริการอนามัยแม่และเด็ก โดยกระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดให้หญิงตั้งครรภ์ควรฝากครรภ์ตามเกณฑ์ 5 ครั้งคุณภาพ ร้อยละ 70 จากสถิติของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเมืองพาน พบว่า หญิงตั้งครรภ์ทั้งหมดในปีงบประมาณ 2556 ที่มาฝากครรภ์ในรพ.สต.เมืองพาน จำนวน 52 คน ที่ได้รับการฝากครรภ์ครบตามเกณฑ์ 5 ครั้งคุณภาพมีจำนวน 26 คน คิดเป็นร้อยละ 50.00 ซึ่งยังไม่เป็นไปตามเกณฑ์ของกระทรวงสาธารณสุขที่วางไว้ จะเห็นได้ว่าปัญหาการฝากครรภ์ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญที่ยังต้องได้รับการปรับปรุงส่งเสริมให้ดีขึ้น ดังนั้น การศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการฝากครรภ์ครบตามเกณฑ์ 5 ครั้ง คุณภาพของหญิงตั้งครรภ์ ในเขตพื้นที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเมืองพาน จึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งผู้ศึกษาคาดว่าผลการศึกษาที่ได้จะสามารถนำไปวางแผนแก้ไขปัญหาตามสาเหตุ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีในการดูแลหญิงตั้งครรภ์ให้ได้รับการฝากครรภ์ครบตามเกณฑ์เพื่อเป็นการพัฒนาสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ให้บรรลุเป้าหมาย วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยที่เป็นสาเหตุของการฝากครรภ์ครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์ และของหญิงตั้งครรภ์โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเมืองพาน ระเบียบวิธีวิจัย ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง : หญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ทั้งหมดในปีงบประมาณ 2556 จำนวน 52 คน รูปแบบการวิจัย : การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยพรรณนา(Descriptive statistic) เพื่อวิเคราะห์หาปัจจัยของการที่หญิงตั้งครรภ์มาฝากครรภ์ครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์ ในเขตพื้นที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเมืองพาน อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี สถานที่ : พื้นที่เขตรับผิดชอบ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเมืองพาน การเก็บรวบรวมข้อมูล : ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูล ระหว่างวันที่ 1 ต.ค. 2555 – 30 ก.ย. 2556 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล : สถิติพรรณนา (Descriptive statistic) ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สำหรับอธิบายข้อมูลทั่วไปของกลุ่มตัวอย่าง สถิติวิเคราะห์ (Analytical statistic) ใช้การทดสอบไคสแควร์ (Chi-square test) ผลการศึกษา หญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ครบ 5 ครั้งคุณภาพส่วนใหญ่ อายุ 20 - 34 ปี คิดเป็นร้อยละ 65.38 สถานภาพการอยู่ร่วมกัน ร้อยละ 96.15 ไม่มีโรคประจำตัว ร้อยละ 96.15 การศึกษาระดับมัธยมศึกษา ร้อยละ 53.84 อาชีพรับจ้าง ร้อยละ 26.92 รายได้ต่อเดือน 5,000-10,000 บาท ร้อยละ 42.31 เชื้อชาติไทย ร้อยละ 100.00 และสวัสดิการเป็นสิทธิบัตรทอง ร้อยละ 69.23 ส่วนหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ไม่ครบ 5 ครั้งคุณภาพ ส่วนใหญ่ อายุ 20-34 ปี คิดเป็นร้อยละ 65.38 สถานภาพการอยู่ร่วมกัน ร้อยละ 88.46 ไม่มีโรคประจำตัว ร้อยละ 88.46 การศึกษาระดับมัธยมศึกษา ร้อยละ 69.23 อาชีพรับจ้าง ร้อยละ 42.31 รายได้ต่อเดือน 5,000-10,000บาท ร้อยละ 46.15 เชื้อชาติลาว ร้อยละ 96.15 และสวัสดิการเป็นสิทธิบัตรทอง ร้อยละ 61.54 พบว่าเชื้อชาติของหญิงตั้งครรภ์มีผลต่อการมาฝากครรภ์ 5 ครั้งคุณภาพสำหรับปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการฝากครรภ์ครบตามเกณฑ์ 5 ครั้งคุณภาพของหญิงตั้งครรภ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) ได้แก่ความพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์
